Kreatywny. Konsekwentny. Innowacyjny. Systematyczny.
Nauczanie wiąże się ze stałym kontaktem z ludźmi w różnym wieku. Uczący powinien więc pamiętać o dużej odpowiedzialności dydaktycznej i wychowawczej, jaką niesie za sobą praca nauczyciela. Będąc często wzorem do naśladowania dla uczniów, osobą, która ma ogromny wpływ na ich naukę i dalsze kształcenie się, lektor zobowiązany jest do nieustannej pracy nad sobą, udoskonalania swoich umiejętności i wiedzy.
Nauczyciel, który chce dobrze wykonywać swój zawód, powinien również mierzyć się z byciem ocenianym przez swoich uczniów. Słowa krytyki są zwykle cenne i pozwalają na zauważenie pewnych aspektów wymagających poprawy, ale nie powinny one zdominować sposobu jego pracy. Profesjonalizm w każdym zawodzie łączy się z umiejętnością przyjmowania krytyki i umiejętnym wykorzystaniem jej do własnego rozwoju i samodoskonalenia. Krytyczne opinie powinny zawsze motywować do pracy nad sobą, natomiast nie powinny mieć wpływu na osłabienie wiary we własne umiejętności i możliwości. Pozytywne opinie uczniów, a jeszcze bardziej ich postępy w nauce i osiągnięcia dają nauczycielom poczucie najwyższej zawodowej satysfakcji.
Jak to osiągnąć i być dobrym lektorem?
Warto popracować nad niektórymi atrybutami, cechującymi przykładnego nauczyciela.
Przede wszystkim lektor musi pamiętać, że jest w oczach uczniów specjalistą w swojej dziedzinie. Powinien więc być zawsze dobrze przygotowany do prowadzenia lekcji, nieomylny w swoich słowach, ale przy tym wykazywać się chęcią ciągłego rozwoju, doskonalenia swoich umiejętności i zdobywania wiedzy.
Pomimo dydaktycznego przygotowania i dobrej znajomości nauczanego przedmiotu, nauczyciel nie może zapominać o roli jaką pełni oraz o postawionych mu zadaniach, takich jak: przygotowywanie programu kursu i materiałów do jego realizacji, obserwowanie uczniów i pomaganie im w trakcie nauki, ocenianie ich postępów czy motywowanie podczas nauczania. Powinien także umieć umiejętnie zmieniać role i dostosowywać się do różnych sytuacji dydaktycznych.
Niemniej ważny jest styl pracy nauczyciela. Organizacja procesu nauczania i podejście do kierowania tym procesem może przybierać różne formy. Może to być podejście, które kładzie nacisk głównie na osiągane wyniki, dyscyplinę w procesie nauczania i posłuszeństwo wobec poleceń nauczyciela. Praca w tym stylu nie uwzględnia potrzeb i pomysłów uczniów, co może skutkować rezultatem odwrotnym do zamierzonego, a nauczyciel stosujący takie metody nauczania może być po prostu nielubiany przez swoich słuchaczy.
Bardziej łagodną formą wyżej wspomnianego stylu będzie podejście do uczniów w roli rodzica lub starszego kolegi. Lektor nadal jest osobą dominującą, ale stara się przy tym tłumaczyć swoje racje oraz pomagać i wspierać uczniów w procesie nauki.
Najbardziej lubianym typem nauczyciela jest uczący, który stara się zaprzyjaźnić z uczniami, dyskutować z nimi na różne tematy, poznawać ich opinie i brać je pod uwagę, nawet jeżeli chodzi o przebieg lekcji i kursu. Niestety ten styl nauczania ma również swoje wady. Polecenia wydawane przez lektora-przyjaciela mogą być mniej respektowane przez uczących się.
Warto zauważyć, że im młodsi uczniowie, tym bardziej ceniony jest nauczyciel miły, wesoły i otwarty. Dla osób starszych ważniejsze stają się kompetencje zawodowe uczącego i jego profesjonalizm. Oczekiwania wobec lektora zmieniać się mogą wraz z wiekiem uczących się. Nauczając grupy osób w różnym wieku - zarówno dzieci, jak i dorosłych, warto o tym pamiętać.
Oprócz umiejętności dydaktycznych i merytorycznego przygotowania lektora, ważny w procesie nauczania jest również sposób komunikowania się z uczniami. Wymaganymi przez uczących się cechami nauczyciela będą więc jego cechy osobowościowe, charakter i temperament. Toteż niezwykle istotną wartością, cenioną u nauczyciela języków obcych jest empatia. Lektor powinien być otwarty na potrzeby uczniów, tolerancyjny, wyrozumiały. Ważne jest też to, by potrafił kierować się intuicją i trafnie odczytywał sygnały płynące od uczących się.
Nie można zapominać, że uczniowie zwracają również uwagę na wygląd zewnętrzny nauczyciela, jego postawę, charyzmę oraz sposób poruszania się i mówienia. Warto więc popracować nad tymi niewerbalnymi cechami, by w wyobrażeniach uczniów tworzyć obraz lektora, który w każdym aspekcie dobrze wykonuje swoją pracę.
Nie każdy uczący jest nauczycielem z powołania. Ci, którzy pragną zostać dobrym lektorem, powinni nieustannie doskonalić swój wizerunek i pracować zarówno nad kompetencjami merytorycznymi, jak i cechami osobowościowymi.
