Wiek studenta niewątpliwie odgrywa ważną rolę w procesie planowania kursu językowego oraz przy wyborze metod i strategii nauczania. Jak więc najlepiej dostosować program kursu do potrzeb osób w starszym wieku? Warto wziąć pod uwagę kilka czynników, cechujących tę grupę wiekową.
Wielu seniorów decyduje się na rozpoczęcie nauki nowego języka obcego. Nie powinno to być jednak niczym zaskakującym, w szczególności dla lektorów językowych. Starsi uczniowie mogą bowiem okazać się doskonałymi studentami z wielu powodów, a sam proces nauczania może być niezwykle skuteczny, jeśli odpowiednio dostosujemy się do potrzeb uczniów-seniorów.
Doświadczenie życiowe
Starsi studenci posiadają bogate doświadczenie życiowe i kiedy rozpoczynają naukę czegoś zupełnie dla nich nowego, wzbogacają nie tylko swoje doświadczenie edukacyjne, ale też całej grupy zajęciowej i prowadzących kurs. Nauczyciele doceniają starszych uczniów, ponieważ ci zawsze chętnie rozmawiają o swoich doświadczeniach i opiniują szeroki zakres tematów. To zdecydowanie ułatwia pracę lektorowi i otwiera wiele możliwości do dyskusji w języku obcym.
Większa motywacja
Uczniowie, którzy rozpoczynają naukę w dojrzałym wieku, zwykle nie potrzebują świadectw, dyplomów lub certyfikatów; ich motywacja jest wewnętrzna. Mogą uczyć się dla intelektualnej przyjemności, towarzysko z rówieśnikami lub po prostu dlatego, że zawsze chcieli spróbować.
W rzeczywistości starsi studenci są często bardziej zmotywowani niż młodsi uczący się. Ich wysoki poziom motywacji jest wielką zaletą.
Wielu seniorów przechodząc na emeryturę, zmienia dotychczasowy styl życia. Często decydują się np. na spełnianie swoich dotychczas niezrealizowanych marzeń o podróżowaniu, a to może być świetną motywacją do nauki języka.
Motywacją może być także potrzeba porozumiewania się ze swoimi wnukami, którzy mieszkają poza Polską i na co dzień rozmawiają w innym języku. Przykład takiej sytuacji był ukazany w niezwykle wzruszającej świątecznej reklamie Allegro, co podkreśla powszechność tego zjawiska.
Potrzeby ucznia determinują program kursu, zatem przed jego przygotowaniem należy zbadać główne cele ucznia, może to być np. efektywne komunikowanie się w sytuacjach na lotnisku, w taksówce, w hotelu, restauracji, czytanie prostych komunikatów itp. Każdy powód do rozpoczęcia nauki jest dobry. Jako lektorzy postarajmy się jak najlepiej sprostać oczekiwaniom starszych uczniów.
Postawa uczących się
Z doświadczeń lektorów wynika, że starsi studenci mają niezwykle pozytywne nastawienie do nauki języków i życia w ogóle. Traktują swoich nauczycieli i kolegów z klasy z najwyższym szacunkiem i grzecznością. Przyjemność z takich zajęć czerpią więc nie tylko uczący się, ale i nauczający. A atmosfera w trakcie lekcji jest zdecydowanie sprzyjająca nauce.
Doświadczenie życiowe, motywacja do nauki i pozytywne nastawienie starszych studentów dają im wiele korzyści jako uczącym się języka.
W zależności od zainteresowań i potrzeb uczniów lektor powinien wybrać najbardziej odpowiednią formę nauki oraz przygotować optymalny program kursu. Często dla seniorów wygodną opcją jest, gdy lektor prowadzi zajęcia u nich w domu, dzięki czemu nie muszą nigdzie dojeżdżać. Poza tym lekcje indywidualne są dostosowane do tempa nauki ucznia-seniora, co pozwala mu swobodnie przyswajać kolejne zagadnienia.
Warto jednak zauważyć, że niektórzy seniorzy decydujący się na zajęcia z języka obcego, często uczęszczają na kurs, by spędzać czas poza domem lub poznawać nowe osoby. Dobrym rozwiązaniem w tym przypadku mogą okazać się lekcje grupowe, które zmotywują starszych uczniów i otworzą więcej możliwości do integracji w ramach zajęć.
Częściowa utrata słuchu może mieć bezpośredni wpływ na uczenie się i wydajność starszych uczniów. Aby zmniejszyć negatywne skutki tej sytuacji, nauczyciele powinni starać się dostosować swoje wypowiedzi do słuchaczy poprzez: mówienie wyraźnie i upewnianie się, że uczniowie mogą widzieć twarz i usta mówiącego, dostosowanie głośności nagrań i filmów, powtarzanie odsłuchiwanych tekstów.
Ponieważ przyjmuje się, że około 80% całego uczenia się odbywa się dzięki zmysłowi wzroku, warto uwzględnić zdolność widzenia naszych studentów. Mile widziane będzie w tym przypadku używanie odpowiednio wyraźnego i dużego tekstu drukowanego czy wyraźne pisanie.
Nie zapominajmy, że starsi uczący się mogą mieć problemy z pamięcią. Dlatego nauczyciele mogą pomóc seniorom w rozwijaniu i utrzymaniu zdolności poznawczych na kilka sposobów: poprzez używanie wizualnych i dźwiękowych urządzeń mnemonicznych, wielu przykładów i skojarzeń, systematyczne powtarzanie i ćwiczenia.
Kluczową rolą lektora językowego będzie w przypadku takiego kursu budowanie zaufania i pewności siebie u starszego ucznia, redukowanie stresu i dyskomfortu, by senior mógł w pełni korzystać z nauki.
Przyjazna i swobodna atmosfera w trakcie kursu, odpowiednio dostosowana metodologia oraz techniki do budowania empatii między nauczycielem i uczniem, powinny pomóc seniorom przezwyciężyć wszelkie trudności i lęki związane z rozpoczynaniem kursu językowego w późnym wieku.
Nauczasz języków obcych? Mamy dla Ciebie pracę!
